Μέθοδοι πρόληψης (1)

Έντομα αποθηκών

• Οπτικός έλεγχος
• Έλεγχος συνθηκών
• Δειγματοληψία
• Χρήση παγίδων

Δειγματοληψία:

• Απόλυτη Εκτίμηση: Δίνει πληροφορίες για τον αριθμό των εντόμων σε ένα συγκεκριμένο μέγεθος δείγματος
• Σχετική εκτίμηση: Δίνει πληροφορίες για τον αριθμό των εντόμων σε ένα άγνωστο μέγεθος δείγματος (μετρήσεις ανά μονάδα δειγματοληπτικής προσπάθειας)

Ξυλοφάγα έντομα

• Χρήση «καλής» ποιότητας ξυλείας – Υγιές ξύλο
• Χρήση σε κάθε ξύλινη κατασκευή βαφών με βάση το λάδι ή άλλες συντηρητικές ουσίες
• Αποφυγή πληγών στο ξύλο
• Προληπτικός ψεκασμός ξύλινων κατασκευών με εντομοκτόνο μεγάλης υπολειμματικής διάρκειας
• Να μην συγκεντρώνεται υγρασία σε ξύλινα μέρη του σπιτιού
• Καυσόξυλα να μην αποθηκεύονται σε επαφή με το έδαφος και να χρησιμοποιούνται γρήγορα όσα μπαίνουν στην κατοικία

Μέθοδοι πρόληψης (2)

Κουνούπια

• Καπνογόνες σπείρες
• Ηλεκτροθερμαινόμενα πλακίδια
• Εντομοαπωθητικά υγρά

• Μηχανική προστασία του χώρου διαβίωσης (λεπτά πλέγματα σε πόρτες και παράθυρα, κουνουπιέρες κτλ)

Μύγες - Σκνίπες

• Εκτίμηση του προβλήματος
• Αναγνώριση του είδους
• Εντοπισμός των εστιών που αναπτύσσονται οι προνύμφες
• Μέτρα υγιεινής & Προληπτικά μέτρα
• Καταπολέμηση προνυμφών
• Καταπολέμηση ακμαίων

Κατσαρίδες

• Ερευνούμε τα σημεία – καταφύγια όπως ρωγμές και ανοίγματα κοντά σε τρόφιμα και υγρές, σκοτεινές γωνιές.
• Καθαριότητα
• Απομάκρυνση άχρηστων υλικών από κατοικίες, τροφών και πηγών στάσιμου νερού

Μέθοδοι πρόληψης (3)

Κοριοί

• Διάφορες συσκευές (UV, vacuum κα)
• Απομάκρυνση επίπλων, στρωμάτων κτλ.
• Έκθεση πιθανών θέσεων – καταφυγίων σε υψηλές θερμοκρασίες πχ ήλιος
• Κολλητικές επιφάνειες (ταινίες)
• Αποκλεισμός εισόδου (ρούχα σε σακούλες, κάλυψη στρωμάτων με πλαστικό, κλείσιμο σχισμών με σιλικόνη, κα

Ψύλλοι

• Αντιμετώπιση τρωκτικών
• Παρατήρηση οικόσιτων ζώων
• Καθαριότητα: Απομάκρυνση υπολειμμάτων, αποχωρημάτων κτλ. των ψύλλων, καθαρισμός δυνητικών εστιών (σκόνες, μοκέτες κτλ.)
• Οι ψύλλοι αναπτύσσονται ακόμα και στο πιο καθαρό σπίτι

Ψείρες

• Ατομική προστασία (απωθητικά και σαμπουάν)
• Καθαριότητα: Απομάκρυνση με χτένισμα, έλεγχος ρούχων

Τσιμπούρια

• Να χρησιμοποιούν μπότες
• Να κάνουν χρήση απωθητικών ουσιών στις μπότες , κάλτσες & παντελόνια
• Να αποφεύγουν να κάθονται στο έδαφος,
• Να εφαρμόζουν παρασιτοκτόνα στα ζώα φορείς
• Για άτομα που έρχονται σε επαφή με ζώα που έχουν προσβληθεί από κρότωνες, θα πρέπει να γίνεται προσεκτικός έλεγχος στα ρούχα και στο σώμα.

Ακάρεα

Ανάλογα με την κατηγορία

• Σαρκόπτες
  • Επαφή με ζώα
• Ακάρεα σκόνης
  • Συχνό σκούπισμα και με ειδικές σκούπες) για την απομάκρυνση των νεκρών ακάρεων και των αποχωρημάτων τους
  • Πλύσιμο σεντονιών μαξιλαριών κα με πολύ ζεστό νερό-Συχνό Καθάρισμα-Τίναγμα-Άπλωμα στον ήλιοΜείωση θερμοκρασίας και υγρασίας (κάτω από 20 ο C και κάτω από 50 % ΣΥ)
  • Ιονιστές-φίλτρα αέρα
  • Ιατρικές εξετάσεις για αλλεργία
• Chiggers
  • Απωθητικά (για κάλτσες και πόδια)
• Dermanysus
  • Χρήση εντομοκτόνων σε τοίχους, σε μέρη όπου παρατηρείται προσβολή
  • Απώθηκση πτηνών (π.χ. περιστέρια)
• Ακάρεα αποθηκών
  • Μείωση υγρασίας στο χώρο και το προϊόν, συνθήκες υγιεινής

Μέθοδοι διαχείρισης (χημικές και μη)

Έντομα αποθηκών

1. Φυσική: Ακραίες Θερμοκρασίες
   Αερισμός
   Συσκευασία
   Μηχανική Καταστροφή
   ENTOLETER
   
   • Εκτοξεύει τα άλευρα μεταξύ δύο ατσάλινων επιφανειών με πασσάλους
   • Σκοτώνει όλα τα είδη εντόμων, όλα τα στάδια
   • >2900 rpm
2. Βιολογική
3. Χημική: Προστατευτικά (Protectants)
   Καπνιστικά (Fumigrants)
4. Βιοτεχνολογική

Ξυλοφάγα έντομα

• Δύσκολη η καταπολέμηση
• Πολλές φορές με αέρια εντομοκτόνα, τροποποιημένες ή ελεγχόμενες ατμόσφαιρες
• Όχι αέρια για τερμίτες
• Για τερμίτες εφαρμόζουμε εντομοκτόνο στο χώρο με drilling- απομακρύνουμε τυχόν «ύποπτα» υλικά (παλιά ξύλα κα).

Κουνούπια

• Διαχείριση των εστιών ανάπτυξης
  (Αποστράγγιση, Καθαρισμός εστιών, Καταστροφή των μικρών εστιών)
• Καταγραφή των δυνητικών εστιών- χαρτογράφηση
• Καταγραφή των εστιών αναπαραγωγής
• Πυκνότητα που απαιτεί επέμβαση
• Χημική καταπολέμηση (διαθέσιμα μέσα – αεροψεκασμοί)
• Προνυμφοκτονία και (σε μικρότερο βαθμό) ακμαιοκτονία
• Μέτρα προσωπικής προστασίας

Μύγες

• Προνύμφες δύσκολο να εντοπιστούν
• Καταπολέμηση ενηλίκων με ψεκασμούς (όπως ενήλικων κουνουπιών)

Σκνίπες

• Προνύμφες δύσκολο να εντοπιστούν
• Καταπολέμηση ενηλίκων με ψεκασμούς (όπως ενήλικων κουνουπιών)

Κατσαρίδες

• Βρίσκουμε τα σημεία συχνής διεύλευσης , καθώς και ωοθήκια και ψεκάζουμε μόνο αυτά τα μέρη με το επιλεγμένο εντομοκτόνο:
• Εντομοκτόνα που ψεκάζονται σε διάφορες μορφές
• Gels (τροφοελκυστικά δολώματα)
• Εντομοκτόνα σε μορφή σκόνης επιπάσεως (Dusts).
• Παγίδες (π.χ. κολλώδεις επιφάνειες)
• Δολώματα (π.χ. προσελκυστικές ουσίες που περιέχουν εντομοκτόνο)
• Εξηγούμε και υπενθυμίζουμε στον υπεύθυνο, τη σημασία συχνών επιθεωρήσεων, την ανάγκη υγιεινής των χώρο της επιχειρήσεως και τι σημαίνουν τα εγκαταλ.σκουπίδια (έντομα - τρωκτικά - μύκητες - βακτήρια)

Κοριοί

• Εφαρμογή εντομοκτόνων
• Συνθετικά πυρεθροειδή, ρυθμιστές ανάπτυξης
• Και με foggers
• Συχνότατα, πάνω από μια εφαρμογή
• Ανθεκτικότητα
• Υποκαπνισμός
• Χώρων και υλικών (κρεβατιών, στρωμάτων κα)
• Ακραίες θερμοκρασίες
• >45 oC
• Ανθεκτικοί σε χαμηλές θερμοκρασίες (αντέχουν μερικές ημέρες στους 0 oC)
• Εφαρμογή CO2, Ν2, ατμού
• CO2 και Ν2 ως αέριο, αλλά και ως ξηρός πάγος

Ψύλλοι

• Συνθετικά πυρεθροειδή, ρυθμιστές ανάπτυξης, νεονικοτινοειδή και άλλα
• Ανθεκτικότητα (σε πυρεθροειδή), απώλεια δραστικών
• Και με foggers
• Απωθητικές ουσίες (ατομική προστασία, κυρίως στα ζώα)
• Ολομετάβολα- η εφαρμογή γίνεται και κατά των ακμαίων και κατά των ατελών σταδίων

Ψείρες

• Παρασιτοκτόνα

Τσιμπούρια

• Καθαριότητα των χώρων (ζιζανιοκτονία, μυοκτονία)
• Εντομοκτόνα σε εσωτερικούς & εξωτερικούς χώρους κτιρίων, τοίχους, πατώματα, έδαφος, οικίσκους σκύλων κ.λ.π.
• Προτείνεται η συνδυασμένη χρήση προνυμφοκτόνου και ακμαιοκτόνου σκευάσματος.

Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα των μεθόδων καταπολέμησης

Σκοπός: έλεγχος επιβλαβών οργανισμών χωρίς την επιβάρυνση της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.

Χημικές μέθοδοι:

• Άμεσα αποτελέσματα
• Βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα
• Δημιουργία ανθεκτικότητας
• Προσοχή σε ευαίσθητους χώρους

Μηχανικές & Φυσικές:

• Ασφαλείς για την υγεία
• Σε κάποιες περιπτώσεις χαμηλότερου κόστους
• Δεν αφήνουν υπολείμματα στο προϊόν
• Περιορισμένη εφαρμογή

Παραδείγματα

Πλεονεκτήματα αερίων

• Εξαπλώνονται ταχύτατα στον χώρο και το προϊόν, και διεισδύουν σε σημεία όπου δεν είναι δυνατόν να εφαρμοσθούν άλλες μέθοδοι (διαφορά με aerosols)
• Άμεση δράση σε όλα τα βιολογικά στάδια των εντόμων (ακόμα και ωοκτόνος δράση)
• Αποτελεσματικά για μεγάλο εύρος ειδών εντόμων, ακάρεων κτλ.
• Δεν αφήνουν υπολείμματα στο προϊόν και έχουν μικρή υπολειμματική δράση
• Εφαρμόζονται όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο (με την διαπίστωση της προσβολής)

Μειονεκτήματα αερίων

• Πολύ επικίνδυνα κατά την εφαρμογή εάν δεν τηρηθούν όλες οι προβλεπόμενες προφυλάξεις
• Ανάπτυξη ανθεκτικότητας από μερικά είδη
• Σε μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους (πχ. silos) για την εφαρμογή των καπνιστικών απαιτείται ο σχετικός εξοπλισμός

Τρωκτικοκτόνα Άμεσης Επίδρασης

Πλεονεκτήματα

• Άμεσος θάνατος
• Ορατά τα νεκρά ποντίκια
• Μικρή απαιτούμενη ποσότητα
• Αποτελεσματικό όπου υπάρχει ανθεκτικότητα στα αντιπηκτικά

Μειονεκτήματα

• "Δολωματοφοβία« - Ανάγκη προ-δόλωσης
• Υψηλή περιεκτικότητα σημαίνει χαμηλή ελκυστικότητα
• Επικίνδυνο για τα άλλα ζώα
• Έλλειψη αντιδότου, επικίνδυνο στη χρήση

Αιμολυτικά Τρωκτικοκτόνα

Πλεονεκτήματα

• Όχι "δολωματοφοβία"
• Υψηλή ελκυστικότητα
• Χαμηλή περιεκτικότητα άρα ασφαλέστερα
• Αποτελεσματικό αντίδοτο

Μειονεκτήματα

• Υψηλό κόστος εφαρμογής
• Υψηλή απαιτούμενη ποσότητα
• Αναπτύσσουν ανθεκτικότητα

Κριτήρια επιλογής Μεθόδου καταπολέμησης

• Κατανόηση της βιο-οικολογίας του παράσιτου.
• Μέθοδοι που χρησιμοποιούνται την κατάλληλη στιγμή.
• Αποφασίστε αν η προσβολή είναι σοβαρή όσον αφορά την οικονομική απώλεια.
• Συγκρίνετε το κόστος και τα οφέλη των διαφόρων μεθόδων ελέγχου.
• Κάνετε τα σχέδια για το μέλλον – Μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

Παραδείγματα

Κουνούπια

• Προσδιορισμός του είδους.
• Μελέτη και γνώση της βιολογίας και οικολογίας του.
• Παρακολούθηση (monitoring) του πληθυσμού: εστίες ανάπτυξης, εποχή που παρατηρείται αύξηση της πυκνότητας των πληθυσμών του κλπ.
• Καταγραφή των μέτρων που μπορούν να συμβάλλουν στον περιορισμό της πυκνότητάς του.
• Επιλογή του μέτρου ή του συνδυασμού των μέτρων που θα εφαρμοστούν: επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος με τους μικρότερους κινδύνους για άνθρωπο και περιβάλλον και αν είναι δυνατό, με τη μικρότερη οικονομική επιβάρυνση.
• Καθορισμός του χρόνου επέμβασης.
• Καθορισμός του φορέα ή των φορέων που θα αναλάβουν να υλοποιήσουν το έργο της καταπολέμησης και του φορέα που θα διενεργεί τον έλεγχο.
• Ενημέρωση και εκπαίδευση του κοινού για τις δυνατότητες της δικής του συμβολής στην πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων.

Ξυλοφάγα έντομα

• Σαράκια ή τερμίτες;
• Για σαράκια, απομάκρυνση του ήδη προσβεβλημένου ξύλου
• Εφαρμογή αερίων υπό συνθήκες
• Εφαρμογή θερμικής απεντόμωσης
• Για τερμίτες, εφαρμογή υγρών εντομοκτόνων στο χώρο με βάση τη δυνατότητα έγχυσης σε τοίχους κτλ.

Ακάρεα

• Αιμομυζητικά ή όχι;
• Στην πρώτη περίπτωση, χρήση «χημικού φράγματος» στην υπό προστασία περιοχή
• Ομοίως και χρήση «μηχανικού φράγματος» για την περίπτωση των
• Τροποποίηση των συνθηκών σε περίπτωση ακάρεων της σκόνης ή οικιακών (μη αιμομυζητικών ακάρεων)
• Απομάκρυνση, καθαρισμός, μείωση υγρασίας
• Χρήση υγρών εντομοκτόνων και αερίων για ακάρεα σε αποθηκευμένα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα